บทนำDefault Mode Network (DMN) คือเครือข่ายสมองที่ทำงานขณะเราอยู่ในสถานะพัก (Resting State) เช่น การคิดถึงตัวเอง การประมวลผลความสัมพันธ์ทางสังคม หรือการวางแผนอนาคต เครือข่ายนี้มีบทบาทสำคัญในความสามารถในการคิดเชิงลึกและการเข้าใจมุมมองของผู้อื่น อย่างไรก็ตาม ในผู้ที่มีภาวะออทิสติก (Autism Spectrum Disorder หรือ ASD) การทำงานของ DMN มักแสดงความผิดปกติ ซึ่งส่งผลต่อพฤติกรรมและการปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
บทบาทของ DMN ในสมองDMN เป็นเครือข่ายสมองที่เชื่อมโยงระหว่างสมองหลายส่วน เช่น:
Medial Prefrontal Cortex (mPFC): เกี่ยวข้องกับการคิดเชิงลึกและการสะท้อนตัวเอง
Posterior Cingulate Cortex (PCC): มีบทบาทในการประมวลผลข้อมูลจากอดีตและการวางแผนอนาคต
Angular Gyrus: ช่วยในการเชื่อมโยงข้อมูลและการทำความเข้าใจมุมมองของผู้อื่น
ในสมองที่สมดุล DMN จะสลับการทำงานกับเครือข่ายอื่น เช่น Salience Network (SN) และ Executive Control Network (ECN) เพื่อช่วยให้สมองโฟกัสหรือพักผ่อนได้อย่างเหมาะสม
DMN ในเด็กออทิสติกในเด็กที่มีภาวะออทิสติก การทำงานของ DMN อาจมีความผิดปกติในหลายรูปแบบ เช่น:
การเชื่อมต่อระหว่างส่วนต่างๆ ของ DMN ลดลง:
เด็กออทิสติกมักมีการสื่อสารระหว่าง mPFC และ PCC ที่อ่อนแอ ทำให้เกิดปัญหาในการเข้าใจมุมมองของผู้อื่นและตีความความตั้งใจทางสังคม
DMN ทำงานในเวลาที่ไม่เหมาะสม:
ในสถานการณ์ที่ต้องโฟกัส เช่น การเรียน DMN อาจยังทำงานอยู่ ทำให้เด็กมีสมาธิลดลง
การประสานงานกับเครือข่ายอื่นผิดปกติ:
ความไม่สมดุลระหว่าง DMN กับ SN และ ECN ทำให้เด็กออทิสติกเปลี่ยนโฟกัสจากการคิดในใจไปสู่การจดจ่อกับสิ่งรอบตัวได้ยาก
ผลกระทบของ DMN ที่ผิดปกติในเด็กออทิสติก
การเข้าสังคมที่ลำบาก: DMN ที่ทำงานผิดปกติส่งผลให้เด็กเข้าใจความคิดความรู้สึกและมุมมองของผู้อื่นได้ยาก
พฤติกรรมซ้ำๆ: การไม่สามารถยับยั้งความคิดในใจหรือเปลี่ยนโฟกัสได้ ทำให้เกิดพฤติกรรมที่เป็นวงจรซ้ำ
การตีความอารมณ์ผิดพลาด: DMN ที่อ่อนแอทำให้เด็กมีปัญหาในการอ่านอารมณ์หรือความตั้งใจจากใบหน้าหรือการกระทำของผู้อื่น
การฟื้นฟู DMN ในเด็กออทิสติก
การกระตุ้นสมอง (Stimulation):
การบำบัดด้วยแสง (Photobiomodulation) หรือไฟฟ้าระดับต่ำ (tDCS) ช่วยปรับปรุงการเชื่อมต่อของ DMN
การฝึกทักษะทางสังคม:
การฝึกผ่านการเล่น การแสดงบทบาทสมมติ หรือการทำกิจกรรมกลุ่มช่วยส่งเสริมการทำงานของ DMN
การใช้ Neurofeedback:
ช่วยให้เด็กเรียนรู้วิธีควบคุมและปรับปรุงการทำงานของ DMN ผ่านข้อมูลย้อนกลับแบบเรียลไทม์
กิจกรรมที่เสริมสร้างสมอง:
เช่น การฝึกสมาธิ การออกกำลังกาย หรือกิจกรรมที่ส่งเสริมการประสานงานระหว่างสมองส่วนต่างๆ
ผลลัพธ์ที่คาดหวังจากการฟื้นฟู DMN
เด็กสามารถเข้าใจและตีความความคิดของผู้อื่นได้ดีขึ้น
ลดพฤติกรรมซ้ำๆ และเพิ่มความสามารถในการเปลี่ยนโฟกัส
เสริมทักษะทางสังคมและการเข้าสังคม
เพิ่มสมาธิและความสามารถในการเรียนรู้
บทสรุปDefault Mode Network (DMN) มีบทบาทสำคัญต่อพฤติกรรมและการเข้าสังคมของเด็กออทิสติก การฟื้นฟูและปรับปรุงการทำงานของ DMN ผ่านการกระตุ้นสมองและกิจกรรมที่เหมาะสมสามารถช่วยให้เด็กพัฒนาทักษะที่จำเป็นและเพิ่มคุณภาพชีวิตได้

Default Mode Network, DMN ในออทิสติก, Autism Spectrum Disorder, การฟื้นฟูสมองในเด็กออทิสติก, การกระตุ้น DMN, การบำบัดสมอง, Salience Network, Executive Control Network, Neurofeedback, การพัฒนาทักษะทางสังคม
Comentários