บทนำ ออทิสติก (Autism Spectrum Disorder: ASD) เป็นภาวะพัฒนาการทางระบบประสาทที่ซับซ้อน มีลักษณะเด่นคือความท้าทายในการสื่อสารทางสังคม ความสนใจที่จำกัด และพฤติกรรมซ้ำ ๆ การทำความเข้าใจกลไกทางประสาทวิทยาที่อยู่เบื้องหลังมีความสำคัญต่อการพัฒนาวิธีการบำบัดที่มีประสิทธิภาพ ในบรรดากลไกเหล่านี้ การเชื่อมโยงระหว่างคลื่นสมองอัลฟ่า (Alpha Brain Waves) และ Default Mode Network (DMN) ได้รับความสนใจเป็นพิเศษ บทความนี้จะสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างคลื่นสมองอัลฟ่า การทำงานของ DMN และออทิสติก โดยเน้นที่กลไกทางประสาทและผลกระทบที่เกี่ยวข้อง
คลื่นสมองอัลฟ่า: ตัวควบคุมกิจกรรมของสมอง คลื่นสมองอัลฟ่า (8-12 Hz) เกี่ยวข้องกับสภาวะที่สมองผ่อนคลายและมีบทบาทสำคัญในการยับยั้งสิ่งเร้าและควบคุมการทำงานทางปัญญา
บทบาททางประสาทวิทยา: คลื่นอัลฟ่ามีหน้าที่ในการยับยั้งข้อมูลประสาทสัมผัสที่ไม่เกี่ยวข้อง ช่วยให้สมองสามารถมุ่งเน้นที่สิ่งเร้าที่สำคัญ กลไกนี้จำเป็นสำหรับการให้ความสนใจและพฤติกรรมที่ปรับตัวได้
ASD และกิจกรรมคลื่นอัลฟ่า: งานวิจัยพบว่าคลื่นอัลฟ่าในบุคคลที่มีภาวะออทิสติกมีการเปลี่ยนแปลง เช่น การลดกำลังคลื่นอัลฟ่าระหว่างการทำงานที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ทางสังคมหรือการประมวลผลข้อมูลประสาทสัมผัส (Oberman et al., 2005) ความผิดปกตินี้อาจส่งผลต่อการรับรู้ประสาทสัมผัสที่ไวและความยากลำบากในการปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
Default Mode Network: ศูนย์กลางของความคิดเกี่ยวกับตนเอง Default Mode Network (DMN) เป็นเครือข่ายสมองที่เชื่อมโยงระหว่างบริเวณสมอง เช่น prefrontal cortex, posterior cingulate cortex และ angular gyrus โดยมีบทบาทสำคัญในสภาวะพัก เช่น การคิดเกี่ยวกับตนเองและการรับรู้ทางสังคม
DMN ในบุคคลทั่วไป: ในบุคคลที่มีพัฒนาการปกติ DMN จะหยุดการทำงานในระหว่างกิจกรรมที่ต้องใช้สมาธิและโฟกัสไปที่งานเฉพาะ ซึ่งช่วยสนับสนุนการทำงานทางปัญญาได้อย่างมีประสิทธิภาพ
DMN ใน ASD: งานวิจัยพบว่าบุคคลที่มีภาวะออทิสติกมีการเชื่อมต่อ DMN ที่ผิดปกติ ทั้งการเชื่อมต่อที่ลดลง (hypoconnectivity) และเพิ่มขึ้น (hyperconnectivity) (Uddin et al., 2013) การเชื่อมต่อที่ลดลงอาจส่งผลให้การรวมข้อมูลระหว่างพื้นที่ใน DMN มีประสิทธิภาพลดลง ส่งผลต่อการตระหนักรู้เกี่ยวกับตนเองและการรับรู้ทางสังคม ส่วนการเชื่อมต่อที่มากเกินไปอาจนำไปสู่การคิดวนเวียนหรือความยากลำบากในการเปลี่ยนสถานะทางจิตใจ
ความเชื่อมโยงระหว่างคลื่นอัลฟ่าและ DMN ใน ASD คลื่นสมองอัลฟ่าและกิจกรรมของ DMN มีความเชื่อมโยงกันอย่างลึกซึ้ง คลื่นอัลฟ่ามีบทบาทในการควบคุมการทำงานของ DMN โดยการยับยั้งและสร้างความสอดคล้องในสมอง
การยับยั้งในสมองที่ผิดปกติ: ใน ASD การลดลงของคลื่นอัลฟ่าอาจทำให้สมองไม่สามารถยับยั้งข้อมูลประสาทที่ไม่เกี่ยวข้องได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลต่อการทำงานของ DMN
การประสานงานของคลื่นสมองที่ผิดปกติ: คลื่นอัลฟ่าที่ผิดปกติอาจทำให้การทำงานของ DMN ไม่สอดคล้องกัน ซึ่งนำไปสู่ความยากลำบากในการรับรู้ทางสังคมและการคิดที่ยืดหยุ่นใน ASD
แนวทางการบำบัดที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาท การบำบัดที่มุ่งเป้าการทำงานของคลื่นอัลฟ่าและการเชื่อมต่อของ DMN มีศักยภาพในการพัฒนาผลลัพธ์ด้านการรับรู้และสังคมใน ASD
การฝึก Neurofeedback: เทคนิคนี้ช่วยฝึกบุคคลให้ควบคุมกิจกรรมคลื่นอัลฟ่า ซึ่งอาจช่วยเพิ่มความสามารถในการยับยั้งสิ่งเร้าและความสนใจ งานวิจัยพบว่าการฝึก Neurofeedback ช่วยปรับปรุงพฤติกรรมทางสังคมและการประมวลผลประสาทสัมผัสใน ASD (Coben et al., 2010)
Photobiomodulation (PBM): PBM ใช้แสงในระดับต่ำเพื่อปรับเปลี่ยนกิจกรรมของสมอง งานวิจัยเบื้องต้นชี้ให้เห็นว่า PBM สามารถเพิ่มการเชื่อมต่อของ DMN และปรับคลื่นอัลฟ่าให้เหมาะสม เป็นทางเลือกการบำบัดที่ไม่รุกราน (Barrett & Gonzalez-Lima, 2013)
สรุป ความสัมพันธ์ระหว่างคลื่นสมองอัลฟ่า, DMN และ ASD สะท้อนให้เห็นถึงความซับซ้อนของกลไกทางประสาทที่อยู่เบื้องหลังภาวะนี้ ความผิดปกติในคลื่นอัลฟ่าและการเชื่อมต่อของ DMN มีบทบาทสำคัญต่ออาการหลักของ ASD รวมถึงความยากลำบากทางสังคมและการรับรู้ การพัฒนาเทคนิคการถ่ายภาพและการกระตุ้นสมองช่วยเปิดโอกาสสำหรับการบำบัดเฉพาะบุคคลที่มุ่งเป้าไปที่กลไกทางประสาทเหล่านี้
เอกสารอ้างอิง
Barrett, D. W., & Gonzalez-Lima, F. (2013). Transcranial infrared laser stimulation produces beneficial cognitive and emotional effects in humans. Neuroscience, 230, 13–23.
Coben, R., Linden, M., & Myers, T. E. (2010). Neurofeedback for autistic spectrum disorder: A review of the literature. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 35(1), 83–90.
Oberman, L. M., et al. (2005). EEG evidence for mirror neuron dysfunction in autism spectrum disorders. Cognitive Brain Research, 24(2), 190–198.
Uddin, L. Q., Supekar, K., & Menon, V. (2013). Reconceptualizing functional brain connectivity in autism from a developmental perspective. Frontiers in Human Neuroscience, 7, 458.
Oberman, L. M., et al. (2016). Transcranial magnetic stimulation in autism spectrum disorder: Challenges, promise, and roadmap for future research. Autism Research, 9(2), 184–203.

Comments